“Yaptıklarına Göre Yargılanmak” mı? “İnançla Kurtulmak” mı? Ya da her ikisi de? (2. Bölüm)

Nis 12, 2023 | Günlük okumalar

“Yaptıklarına Göre Yargılanmak” mı? "İnançla Kurtulmak" mı? Ya da her ikisi de?

Resim: cherrybeans

Yeni Antlaşma  

İmanla aklanma Pavlus’un ilahiyatında çok önemli bir yer tutar (Romalılar 1:16-17; 3:21-4:25; 5:12-21; 10:1-13; Filipililer 3:7-11; Galatyalılar 2:11-4:7). Aklanma hukuki bir kavramdır, imanlının doğru/haklı olduğunu beyan eder. İmanlı aklanmayla doğru biri haline gelmez, ancak İsa Mesih’in doğruluğu imanlının doğruluğu sayılır. Bu kavram çoğunlukla Mesih’in doğruluğunun imanlıya sağlanması/giydirilmesi olarak açıklanır. Bununla birlikte doğruluk gerçekten imanlının olur. İmanlının Mesih’le birleşmesi bu gerçeği güvence altına alır (1.Korintliler 1:30; 2.Korintliler 5:21). Mesih’in çarmıh üzerinde tamamladığı iş, barışma, kurtuluş ve kefaret sağlamıştır. Mesih’e iman etmek, bütün bunların imanlı için geçerli olmasını sağlar. Bu yüzden aklanma, Mesih’in tamamladığı işin diğer geçerliliklerle de bağlantılıdır. Bunlara imanlının Mesih’e ait olması, Kutsal Ruh’un imanlının içinde yaşaması, imanlının günahlarının bağışlanması, imanlının Tanrı tarafından evlat edinilmesi ve yeniden doğması vs. dahildir.   

Yeni Antlaşma’da ayrıca kişinin yaptıklarına göre yargılanacağından ve bu yargıya ilişkin ödüllerden de söz edilir (krş. Matta 7:21-23; 16:27; 25:31-46; Markos 9:42-48; Luka 19:11-27; Romalılar 2:1-16; 14:10; 1.Korintliler 3:11-17; 4:1-6; 2.Korintliler 5:10; 2.Timoteos 4:6-8; 1.Yuhanna 2:28). Hem imanlılar hem inanmayanlar mutlaka yargılanacaktır. İmanlı, kendisine sağlanan kurtuluşla yaşamında neler yaptıysa ona göre yargılanacaktır. İnanmayan ise, imansız yaşamında neler yaptıysa ona göre yargılanacaktır.2 Yargılamada esas alınacak kriterlerden biri, kişinin yaptığı işlerde hangi ilişkiyi temel aldığıdır. “İnsanların Tanrı’nın Egemenliği’nin bildirisini duydukları zaman hangi ilişkiyi seçtikleri (ya da hangi seçimi yaptıkları) yargı günü teyit edilmiş olacaktır. Yapılan işlere göre yargılanmada, işin mahiyeti kişinin Tanrı’yla olan ilişkisinin kanıtı olarak kabul edilir. Ya da kişinin yaşamda izlediği yolun kendisini Tanrı’ya yakınlaştırmış mı yoksa uzaklaştırmış mı olduğu bir gösterge olarak kabul edilir.”3 Pavlus’un Korintliler’e yazdığı mektuplarda, imanlıya yaptığı işlere göre verilecek ödüllerden söz edilir. Her imanlı İsa’nın önünde yaşamının hesabını verecektir. Bu yargılamada kişinin münferit işleri değil, yaşamının tamamı göz önünde bulundurulacaktır. Bu metinlerde kurtuluşun yitirilmesinden söz edilmez, ancak ödüllendirme ve cezalandırma nettir; yani bu ayetler bir tür gizem ya da mecazi anlam taşımazlar.   

Romalılar 2:1-16 ve Yakup 2:14-26 imanlıların anlamakta güçlük çektiği parçalardır. Yakup 2:14-26’nın Pavlus’un sözleriyle çelişmediğini, aksini onu tamamlayan bir metin olduğunu kabul etmek en doğrusudur. “Pavlus’un kaygısı… aklanma ve şeriatçılıkla savaşmak konularıydı; Yakup ise aklanan kişinin sürdüğü yaşam konusuna değindi ve ahlak kurallarına karşı gelinmesiyle savaştı… Pavlus Yasa’nın gereklerinin yerine getirilmesinden, Yakup ise sevgiden ve imandan kaynaklanan eylemleri ele alıyordu… Pavlus yapılan işlerin bir kurtuluş aracı olarak görülmesine karşıydı… Yakup ise aklanmış kişinin yaşamında iyilik yapması gerektiği düşüncesindeydi. Pavlus’un amacı, birbirine zıt olduğu sanılan iki kurtuluş yolunu karşılaştırmaktı. Yakup’un amacı iki tür imanı karşılaştırmaktı.”4 Yakup’un savı, kullandığı fiillerden ve benzetmelerden de anlaşılabilir: “Tek başına eylemsiz iman, ölü imandır”, hiçbir işe yaramaz, kimseyi kurtarmaz. İman, kişinin “eylemleriyle birlikte etkin olur”, kişiyi aklar veya “imanla aklanmış sayıldı” bildirisini yerine getirir. 18. ve 19. ayetlerde konuşan kişi, iman ile eylemler arasında bir ayırım yapılması olasılığını savunmaktadır. “Cinlerin Tanrı’nın tek olduğuna inanması” örneği, “kişinin benim imanım var” demesinin bir anlam taşımadığını göstermek amacıyla verilmiştir. “Eylemler” zaten söylenenin gerçek olup olmadığını gösterir. “Eylemler” gerçek imanı gösterir. Eylemler olmaksızın iman görülmez. İyilikler imanlının gerçek kimliğini açığa çıkarır. İman ve eylem, her ikisi de kurtuluşa, kurtuluşun temeline ve sonuçlarına dair sistematik ilahiyat için gereklidir.  

Pavlus Romalılar’ın 2. bölümde Yahudilerin de diğer uluslar gibi günaha mahkum olduğunu göstermeye çalışır. Kişisel savının odağı olan Romalılar 2:17-29 ayetlerinde, Tanrı’yla aralarındaki antlaşmalardan ötürü sahip oldukları “ayrıcalıklara” rağmen Yahudilerin de günahkâr olduğunu belirtir. 2:1-16’da Tanrı’nın adil bir yargıç olduğunu savunur.  Tanrı taraf tutmaz, eylemlere göre yargılar. Zira Pavlus’un savında kişinin “kim” veya “ne” olduğunu eylemleri ortaya koyar. Tanrı sırf ayrıcalıklarına veya milliyetine bakarak insanlar hakkında hüküm vermez. Parçanın bağlamından Yahudilerin bunun aksini varsaydığı açıkça anlaşılıyor (Romalılar 2:1-5). 2:6-11’e göre, günah yargı getirir, sadakat ise bereket, kutsama. 12. ve 13. ayetlerde “günahın” karşılığının (kişinin Yasa’nın hükümleri altında olup olmadığına bakılmaksızın) Tanrı’nın yargısı olduğu gösterilir. Yahudilerin günah işlediği aşikârdır (17-29. ayetler). Böylece parçanın bağlamında adil Tanrı’nın, itaatsizlik edip O’nun vahyini reddederek günah işleyen Yahudileri bile yargılayacağı belirtilir.   

Tanrıbilimsel Düşünceler  

Aklanmanın hem şimdiki (Romalılar 3:21-31) hem de gelecekteki gerçekliği (Galatyalılar 5:4-5) görülür ve her ikisinin sonucu da tamamen aynıdır. Aralarındaki tek fark, şimdiki gerçekliğin “imanla kavranıyor” olması, gelecekteki gerçekliğin ise “gözle görülecek” olmasıdır. “Pavlus’a göre, burada aklanmış olan bir kişinin, nihai aklanmada başarısız olacağını varsaymak saçmalıktır.”5  İkinci olarak, imanlının yargı gününden “korkmasına” gerek yoktur. Çünkü Mesih’in ölümü bütün günahları (geçici süreliğine imandan sapmalar vb. dahil olmak üzere) örtecek güçtedir. Bununla beraber imanlının bu dünyada yaptıklarının gerçek bir değerlendirilmesi de yapılacaktır. Bu değerlendirmede kişinin güdüleri (yüreğindeki amaçlar) ve yaklaşımı esas alınacaktır: Yani kişinin hizmeti imandan mı kaynaklandı? Bu hizmet Kutsal Ruh’un gücüyle mi yapıldı? Yoksa eski yaradılışına özgü hizmet anlayışından mı kaynaklandı? Kişi kendi gücünü ve kendi aklını kullanarak Tanrı’yı yönlendirmeye mi çalıştı?  

Yargılama, hizmetin sonuçlarını kapsamayacaktır. Kişinin sınanmalar sırasında gösterdiği azim, dayanma gücü, sadakati ve gayreti gibi konular irdelenecektir. Üçüncü olarak farklılık gösteren ödüller olacaktır; gerçek taçlar, altın, gümüş, değerli taşlar, övgü, egemenlikte bir çeşit ayrıcalık tanınması gibi. Bu yargılama aslında yargı kürsüsünde Oturan’ın, “karanlığın gizlediklerini aydınlığa, insanların yüreklerindeki amaçları açığa çıkarmasıdır” (1.Korintliler 4:5).   

Kurtuluş sürecinde “eylemler” gerçekten bir rol oynar, ama bu rol hiçbir zaman kurtuluşa “katkı sağlamaz” (krş. Romalılar 4:4-5; Galatyalılar 2:21). Bu eylemler kurtuluşun “kanıtı” değildir; kişinin Mesih’le özdeşleşmesinden ötürü üretilen yaşamsal “meyvelerdir”. Efesliler 2:10 ayetinde, “Çünkü biz, Tanrı’nın önceden hazırladığı iyi işleri yapmak üzere Mesih İsa’da yaratılmış olarak Tanrı’nın eseriyiz” diye bildirilir. Ayette kullanılan fiilin zamanına bakarsak, imanlının yaşamında “iyi işlerin görüleceği” bildirmektedir.6  İyilikler, hem nitelik ve nicelik açısından hem de meyvenin olgunlaşması için geçen zaman vb. açısından elbette ki farklılıklar gösterecektir. Ama bu ayette belirtilen şey, kurtuluşun gerçekliğinin bir şekilde görüleceği, zira Tanrı’nın bu şekilde “tasarlamış” olduğudur.  

Özet  

İmanlı, Mesih’in ölümü, dirilişi ve göğe yücelişinde gerçek “huzuru” bulacaktır. İmanlının kurtuluşunu sağlama alması için yapacağı başka şey yoktur. Her imanlıyı bekleyen ilahi yargı ise imanlının kurtarıcıya ettiği hizmet için ödüllendirilmesidir. İmanlının bütün günahları için (geçici süreliğine imandan sapmalar vs. dahil olmak üzere) Mesih kendisini ‘sonsuza dek geçerli tek bir kurban’ (İbraniler 10:12) olarak sunmuştur.     

Hristiyanları iyiliğe teşvik eden Kutsal Kitap ayetlerinden bazıları:  

  1. İyi işler yaparak Tanrı’yı yüceltmiş oluruz. (Matta 5:16; 1.Petrus 2:12) 
  2. Tanrı iyi işlerimizden hoşnut kalır.  (1.Selanikliler 4:1; 2.Timoteos 2:4) 
  3. İyi işler yaparak İsa Mesih’i örnek almış oluruz. (Yuhanna 13:1-20) 
  4. İyi işlerimiz Mesih İsa’da yeniden yaratılma nedenimizdir. (Efesliler 2:10) 
  5. İyi işlerimiz bu dünyadaki yaşamımızda Tanrı’nın bereketini getirir. (Süleyman’ın Özdeyişleri 10:6; Matta 5:3-11; Yakup 1:25) 
  6. İyi işler yapmak Hristiyanlık’ı eleştirenleri susturur. (Titus 2:6-8; 1.Petrus 2:12) 
  7. İyi işler yapmak pek çok açıdan yararlıdır. (Titus 3:8; 1.Timoteos 4:8) 
  8. İyi işler yapmak Mesih’teki kimliğimizle uyum içindedir. (Efesliler 5:3-4) 
  9. İyi işler yapmak, kötülüğü yenmenize yardım eder. (Romalılar 12:21)7

— Ken Wiest 

https://www.e-manetdergi.org 

Sonnotlar:   

2 Leon Morris, “Judgement, Day of”, Evangelical Dictionary of Biblical Theology, ed. Walter Elwell (Grand Rapids, Michigan: Baker, 1996), s. 438.  

3 S. H. Travis, “Judgment”, Dictionary of Jesus and the Gospels, ed. Joel B. Green, Scot McKnight ve I. Howard Marshall (Downers Grove, Illinois:  Intervarsity Press, 1992), s. 410.  

4 Arnold Fruchtenbaum, Israelology  (Tustin, California:  Ariel Ministries, 1989), s. 986.  

5 Dane Ortlund, “Justified by Faith, Judged according to Works:  Another Look at a Pauline Paradox”, Journal of the Evangelical Theological Society 52/2 (Haziran 2009), s. 324-331.  

6 Thomas Schreiner, New Testament Theology (Grand Rapids, Illinois:  Baker Academic, 2008), s. 349, dipnot 26.  

7 J.B. Hixson, Reasons for the Christian to do Good Works, (29 Kasım 2009 tarihinde erişilmiştir).  Hixson’un web sitesi, Kutsal Kitap ve Hristiyan teolojisi hakkında pek çok makale için yararlı bir kaynaktır. [Ed: Bu site http://www.notbyworks.org adresine taşınmıştır.]