Kefernahum Sinagogu

Kefernahum İncil’de adı geçen çok önemli bir kenttir. Petrus ve Andreas burada doğmuş ve büyümüşlerdir. İsa Petrus’un evini ziyaret edip burada Petrus’un kaynanasını iyileştirmiştir (Matta 18:4). Yine aynı evde bir gün “O kadar çok insan toplandı ki, artık kapının önünde bile duracak yer kalmamıştı. İsa onlara Tanrı sözünü anlatıyordu. Bu arada O’na dört kişinin taşıdığı felçli bir adamı getirdiler. Kalabalıktan O’na yaklaşamadıkları için, bulunduğu yerin üzerindeki damı delip açarak felçliyi üstünde yattığı şilteyle birlikte aşağı indirdiler. İsa onların imanını görünce felçliye, “Oğlum, günahların bağışlandı” dedi.” (Markos 2:2-5) İsa Kefernahum sinagogunda ise cine tutsak olan birini iyileştirmiştir ve buradaki mucizesinden ötürü özellikle Celile’de ün salmıştır. Petrus katibi Markos aracılığıyla olayı şöyle aktarır: “Şabat Günü İsa havraya gidip öğretmeye başladı. Halk O’nun öğretişine şaşıp kaldı. Çünkü onlara din bilginleri gibi değil, yetkili biri gibi öğretiyordu. Tam o sırada havrada bulunan ve kötü ruha tutulmuş bir adam, “Ey Nasıralı İsa, bizden ne istiyorsun?” diye bağırdı. “Bizi mahvetmeye mi geldin? Senin kim olduğunu biliyorum, Tanrı’nın Kutsalı’sın sen!” İsa, “Sus, çık adamdan!” diyerek kötü ruhu azarladı. Kötü ruh adamı sarstı ve büyük bir çığlık atarak içinden çıktı. Herkes şaşıp kaldı. Birbirlerine, “Bu nasıl şey?” diye sormaya başladılar. “Yepyeni bir öğreti! Kötü ruhlara bile yetkiyle buyruk veriyor, onlar da sözünü dinliyor.” Böylece İsa’yla ilgili haber, Celile bölgesinin her yerine hızla yayıldı.” (Markos 1:21-28)

Günümüze ulaşan sinagog 4. yüzyıldandır fakat bu binanın temelleri bunun öncesinde aynı yerde 1. yüzyıla ait sinagogun temelleridir. Sinagog’un yakınlarında ilginç bir ev bulunmaktadır. 4. yüzyılda bu evin üzerinde bir kilise inşaat edilir çünkü sözel geleneğe göre burası Petrus’un evidir. Peki arkeoloji bize ne göstermektedir? Evin yapısı 1. yüzyıla dayanmaktadır. İsa’nın ölümünden sonra, yani 1. yüzyılın ikinci yarısında evin işlevi tümüyle değişmektedir. Evin ana odası tamamen yerden tavana sıvanır – ki bu o dönemin evlerinde çok nadir rastlanan bir husustur. Aynı zamanda, daha önce ki pişirme kapları ve kaseler yerine ev depolama kavanozları ve yağ lambalarıyla doldurulur. Bu tür radikal değişiklikler evin artık konut olarak değil de özellikle toplantılar için kullanıldığını göstermektedir. Uzmanların bu verilerden çıkardıkları sonuç evin 1. yüzyılda bir Yahudi tarikatı tarafından kullanılmış olması, ki bu anlayış tam Hristiyanlığın çıkış noktası ile (yani Yahudi bir tarikat olarak algılanmasıyla) örtüşmektedir. Bu ev Petrus’un evi olmasa bile erken dönem Hristiyanların Celile’de toplandığına dair bir kanıttır. Yani İncil’in kronolojisini desteklemektedir.

© Kutsal Kitap ve Arkeoloji