Kefaret Günü

Tevrat’ta İbraniler için yılın en önemli günü ve dini bayramı “Kefaret Günü”ydü. O gün, başkahin halkın günahları için bir kefaret ritüeli gerçekleştirirdi ve bu ritüel sayesinde halk ilahi olarak aklanmış ve temizlenmiş sayılırdı.

Kefaret günü ile ilgili bahisler Levililer 16. bölümde geçer. İbranice ‘kaffar’ kelimesinden gelen ‘kefaret’ “örtmek” demektir. O gün başkahin iki kurban seçiyordu. Halkın ve kendi günahlarını itiraf edip birinin üzerine el koyarak dua ediyordu. Bununla günahın kurban üzerine geçtiği simgeleniyordu. Bu kurban çöle salıveriliyordu, bununla da Tanrı günahları halktan uzaklaştırdığını simgeliyordu.

İkinci kurban, Tanrı’ya ulaşan yolun bir simgesi olan tapınağın avlusunda kesilip, kanı bir leğende tapınağın “En Kutsal Yer” denilen iç odaya götürülüyordu. Bu odaya başkahin dışında kimse giremezdi; girmeye çalışanlar gökten inen bir ateşle anında ölürdü. Üstelik başkahin yalnız senede bir kere -sadece Kefaret Gününde- girebiliyordu.  En Kutsal Yer’de Antlaşma Sandığı bulunuyordu. Sandığın içinde On Emir lehvası, üstünde ise “Keruv” adı verilen iki melek figürü vardı. İki melek sandığın içine bakar vaziyette yapılmıştı; bir nevi sandığın içindeki on emre bakıp halkı suçlu buluyorlardı. Yasa, “Aç gözlü olmayın.” diyordu, halk ise aç gözlülük yapıyordu; “Yalan söylemeyin.” diyor, halk ise yalan söylüyordu; “Haksız yere tanıklık etme” diyordu; halk dedikodu yapıyordu. Kısacası On Emir karşısında herkes suçlu düşüyordu. Kan, sandığın üstündeki tepsiye dökülüyordu. Tanrısal kutsallığı temsil eden keruvlar On Emrin yerine artık günahın bedeli olan kanı görüyor, sembolik açıdan halkı da suçlu görmüyorladı. Kan Tanrı’nın kutsal buyruklarını “örtmüştü” Bu törene bu yüzden “kefaret” deniliyordu. Emirleri bozan davranışlar halkın ölmesini hak ettirirken; kan, halkın günahlarını örtüp, aklayıp temizliyordu. Böylece toplumsal olarak Tanrı ile olan ilişkilerini ve antlaşmalarını sürdürebiliyorlardı.

© Kutsal Kitap ve Arkeoloji