Bazılarımız her sene 23 Nisan’da Büyükada’da ki Aya Yorgi etkinliklerine katılmışızdır veya en azından haberlerde ve medyada görmüşüzdür. Fakat hiç kendinize sordunuz mu? Yorgos kim? Nasıl oluyor da adı birçok kilise binası için kullanılıyor?

Bildiğimiz kadarıyla Yorgos M.S. 275 senesinde Filistin’de ki Lydda kentinde doğmuştur. Babası Roma ordusunda memur olmuş Kapadokyalı bir Grekti, annesi ise Filistinliydi. Yorgos’un ailesi Hristiyandı, yani Yorgos genç yaştan itibaren iman ile tanışma fırsatı bulmuştu. 14 yaşlarındayken Yorgos’un annesi ve babası vefat ederler ve bunun sonucunda Yorgos dönemin başkenti Nikomedya’ya (İzmit’e) taşınır. Kısa bir süre içinde Yorgos yüksek rütbeli bir subay (Tribünüs) olur ve saray muhafızı olarak atanır. M.S. 302 senesinde Diokletyanus Roma ordusunda bulunan bütün Hristiyanları tutuklanmasını ve her askerin Roma ilahlarına kurban kesmesini emreden bir ferman çıkartır. O güne kadar imanını gizleyen Yorgos imparatorun önüne çıkar ve kendisinin bir Hristiyan olduğunu ve bu kurbanı asla sunmayacağını açıkça ifade eder. Diokletyanus şok geçirir, ne de olsa Yorgos en iyi muhafızlarındandır ve İmparator kendisini bu karardan döndürmek ister. Bu çabalar işe yaramaz ve Yorgos ölüm cezasına çarptırılır. Varını yoğunu fakirlere dağıttıktan sonra Stadyuma götürülür ve korkunç işkencelere maruz kalır. Romalılar tekerlek diye adlandırdıkları bir alet kullanırlar ve işkencenin uzaması için Yorgos’u üç kez hayata döndürürler. Artık bu gaddarlığa dayanamayan İmparator’un karısı Alexandra, Yorgos’un yanına iner ve kendisi de Mesih’e iman eder. Diokletyanus bu gelişmeye çok kızar ve 23 Nisan 303 senesinde her ikisini de Nikomedya surlarının dibinde infaz eder. Bu olaylar yaklaşık 10 sene sonra 313’de çıkacak olan Milano Fermanı yani Hoşgörü Fermanı için altyapıyı hazırlayan olaylardan birisi olur. Günümüzde Yorgos’un ikonası onu bir ejderha öldürüken tasvir eder. Ejderha, Şeytan ve Roma İmparatorluğu’nun bir sembolü olarak kabul edilir çünkü Yorgos’un tanıklığı uzun vadede Roma pagan sisteminin çöküşüne yol açacaktır. Arka planda ise İmparator’un iman eden eşi Alexandra görülmektedir. Orta çağda Batı haçlıları Anadolu topraklarından geçerken bu ikonalarla karşılaşırlar ve Yorgos’un ejderha öldürüp prensesleri kurtardığına dair rivayetler ortaya çıkarılar. Böylece bu mit, batılı ülkelere yayılır fakat elbette yaşanan gerçek hadiselerle alakası yoktur. Yorgos imanıyla geriye güçlü bir tanıklık bıraktı. Bizden sonra gelenler acaba bizi nasıl hatırlayacaklar?

© Kutsal Kitap ve Arkeoloji

KAYNAKÇA:

  • Butler, Alban, Rev. “The Lives of the Fathers, Martyrs, and Other Principal Saints.” Dublin: James Duffy, 1866; Bartleby.com, 2010. www.bartleby.com/210/.
  • Walter, Christopher. The Warrior Saints in Byzantine Art and Tradition, Ashgate Publishing, 2003, sf. 112.
  • Resim: Wikimedia Commons.