Eski çağlarda çok tanrılı dinler bulunduğu gibi hala zamanımızda bile bulunmaktadır. Tanrıbiliminde çok tanrılı dinlere “putperestlik” adı verilmiştir. Ne var ki, Hristiyanlık tek Tanri’lı bir din olarak tanınmasına rağmen, “üçlük” inancı yönünden eleştirilere uğramaktadır: “Hristiyanların üç ayrı Tanrıları var… Onlar üç Tanrı’ya inanıyorlar…” biçiminde suçlayanlar bulunmaktadır.
TANRI BİR TANE Mİ, ÜÇ TANE Mİ?
Eski çağlarda çok tanrılı dinler bulunduğu gibi hala zamanımızda bile bulunmaktadır. Tanrıbiliminde çok tanrılı dinlere “putperestlik” adı verilmiştir. Ne var ki, Hristiyanlık tek Tanri’lı bir din olarak tanınmasına rağmen, “üçlük” inancı yönünden eleştirilere uğramaktadır: “Hristiyanların üç ayrı Tanrıları var… Onlar üç Tanrı’ya inanıyorlar…” biçiminde suçlayanlar bulunmaktadır.
Bu yazımız Hristiyanlık dinini savunmayı amaçlamamıştır. Ama yukardaki eleştiricilere “üçlük” inancı yönünden bazı açıklamalarda bulunmak istiyoruz.
Önce şunu belirtelim ki, çeşitli dallarıyla “Hristiyanlık” diye bilinen din nasıl inanırsa, nasıl davranırsa, Tanrı’sını nasıl açıklarsa açıklasın bu o kadar önemli değildir. Ama Tanrıbilimi açısından esas temel olan Kutsal Kitabın ne öğrettiğidir.
şu kaçınılmaz bir gerçektir ki, kendilerine Hristiyan diyen bazıları —aslında onlar da Tanri’nın bir olduğuna inandıkları halde— belki farkında olmadan Tanri’nın Varlığını fiziksel bir biçimde açıklamaya çalışmışlardır.
Örneğin: Tanri’larını açıklayan resimler, tablolar çizmişler ve bunları tapınaklarına yerleştirmişlerdir. Bu tür tabloya resimlerde şöyle bir manzara görülür: gökte bulutlar üzerinde beyaz saçlı, ak sakallı ihtiyar bir adam, bazen elinde dünyayı tutmuş olarak oturmaktadır. Bu, “Baba Allah” imiş. O’nun hemen yanında daha genç biri vardır. Bazen bu gencin elinde ya da omuzunda bir çarmıh bulunur. Bu ise “0ğul Allah” olan İsa Mesih imiş. Bu iki kişinin ortasında biraz yukarda uçan bir güvercin kuşu görülebilir. Bu da “Kutsal Ruh” olan Allah imiş.
Bu tür resimleri tapınaklarında kullananlar her ne kadar “bunlar ancak simgedir, bir hatırlatmadır…” deseler de, eleştiride bulunmak isteyenlere geniş olanaklar vermektedirler. “Hristiyanların üç tane Allah’ları var diye söylenen söz gerçekten doğruymuş …Bak, şu tablodaki üç Allah’lar nasıl yanyana oturuyorlar…” şeklinde itiraz edenler ve alay edenler olmaktadır.
Bu konuda tüm zorluklar nereden geliyor? Maddeyle ilgisi olmayan, ama RUH olan Allah’ın varlığını maddi bir şekle sokarak anlatmak ya da anlamaktan geliyor! Maddeye bağlı, çevresi, dünyası, hatta taşıdığı bedeni madde olan insan çoğu kez bu hataya düşüyor. Bunun sonucu olarak da bir sürü anlaşmazlıklar ve çelişkiler ortaya çıkıyor.
Kişi, Allah’ı tanımlarken “Allah Ruhtur” diyorsa da, O’nu açıklarken fiziksel, maddi örnekler kullanmaya mecbur oluyor, İşte “üçlük” inancı yönünden de çıkan anlaşmazlıklar, insan mantığına ters düşen durumlar çoğunlukla bu yönden doğmaktadır.