II.Yarovam Mührü

1904 senesinde Gottlieb Schumacher tarafından İsrail Megiddo’da ilginç bir mühür keşfedilir. M.Ö. 8.yüzyıla ait mühürde bulunan yazıt şöyledir: “Yarovam’ın kulu Şema”. Şema büyük ihtimalle İsrail krallarından 2.Yarovam’ın bakanlarından bir tanesidir ve mühür kendisine aittir. Mühürde Yahuda krallığının sembolü olan bir aslan görünmektedir fakat 2.Yevoram Kuzey krallık, yani İsrail kralıdır. Peki böyle bir şey nasıl mümkün? Cevabımız 2.Krallar 14:12–14’den gelmektedir. 2.Yarovam öncesi, İsrail kralı Yehoaş Yahuda krallığına karşı savaş kazanır ve Kudüs’ü yağmalar. Böylece İsrail mühürlerinde Yahuda aslanı sergiler. Bu bir güç ve üstünlük göstergesi olarak yorumlanır.

Kutsal Kitap 2.Krallar 12:23–29 ayetlerinde 2.Yarovam’ın krallık dönemini özetler. Krallık siyasi açıdan başarılıdır. Yarovam Asurlulara karşı zaferler kazanıp ülkeyi eski sınırlarına kavuşturur. Arkeolojik kazılar bu dönemin İsrail’in en varlıklı dönemi olduğunu gösterir. İsrail krallığı başkenti Samiriye’de 10 metre genişliğinde çift surlu müdafalar, ayrıca kireçtaşından yapılmış devasa bir saray ve avlu da keşfedilmiştir. Kuşkusuz bu dönemin binaları belki de İsrail tarihinin en güzelleri arasındadır. Fakat ruhsal ve manevi açıdan aynı başarı söz konusu değildir: “Yarovam RAB’bin gözünde kötü olanı yaptı ve Nevat oğlu Yarovam’ın (yani 1.Yarovam’ın) İsrail’i sürüklediği günahlardan ayrılmadı” (2.Krallar 12:24). Hoşea, Yunus ve Amos gibi maddecilik ve putperestlik karşıtı peygamberler Yarovam’ın iktidarlık döneminde yaşamışlardır. Yunus peygamberin sözü uyarınca İsrail fetihlerde başarılı olur fakat kapıldığı gurur sonrası Rab Yunus’u düşmana, yani Asurlulara gönderir ve Ninova şehrindekiler tövbe eder. Böylece Rab İsrail krallığına sırtını çevirmiş olur ve Asurlulara lütufkar davranır. Hoşea İsrail’i bu dönemde kocasına sadakatsiz olan bir fahişeye benzetmektedir. Çoban olan peygamber Amos ise putperestlik günahlarından dolayı Tanrı’nın yargısı olarak İsrail’in gelecekte Asurlulara boyun eğeceğini peygamberlik eder, nitekim de öyle olur.

© Kutsal Kitap ve Arkeoloji